Grondzaken en gebiedsontwikkeling

Middelen worden gericht ingezet voor maatschappelijke gewenste ontwikkelingen

Toelichting:
Op grond van het project 'Prioritering: kiezen is noodzakelijk’ heeft de gemeente Zaanstad de focus voor de gemeentelijke opgave bepaald. Ondanks een voorzichtig economisch herstel is de impact op gebiedsontwikkeling nog steeds merkbaar, met invloed op de voortgang van projecten. Dit kan variëren van vertraging, aanpassing tot stopzetting.

Op basis van het project ‘Prioritering: kiezen is noodzakelijk’, lag de focus voor de gemeentelijke opgave in 2014 op projecten met maatschappelijke urgentie. Daarnaast wordt prioriteit gegeven aan projecten waar de gemeente grondpositie of een groot financieel belang heeft en aan projecten die een strategische positie hebben.

Projecten met maatschappelijke urgentie

Heroriëntatie van instrumenten Betaalbare Koopwoningen Zaanstad (BKZ)
De studie naar de inzet van de BKZ voor woningverbetering wordt in 2015 afgerond. Zie hiervoor programma 3, paragraaf 2.1

Programma Zaandam Zuidoost wordt afgebouwd.
Per deelgebied (Poelenburg, Rosmolenwijk en Kleurenbuurt) zijn afspraken gemaakt over het vervolg, waarbij verantwoordelijkheid komt te liggen daar waar hij hoort. De gemeente heeft de verantwoordelijkheid voor de herstructurering van de openbare ruimte en de corporaties hebben de verantwoordelijkheid voor de herstructurering van de woningvoorraad. Dit heeft in 2014 geleid tot (financiële) afronding van programma Rosmolenwijk (Parteon levert een bijdrage aan de herinrichting van de openbare ruimte) en tot een investeringsbesluit voor herinrichting van de straat Poelenburg.

Projecten met grondpositie / groot financieel belang

HoogTij:
Op Hoogtij was belangstelling van bedrijven voor een kavel. Het gaat in totaal om 4,7 ha. De kavels worden uitgegeven in het 1^e en 2^e kwartaal van 2015.

Voor de geraamde verslechtering van de gemeentelijke grondexploitatie en de RON, door de verwachte bijstelling van de parameters, heeft Zaanstad met MPG 14.2 aan het bestuur voorgesteld om de verliesvoorziening van 1.400 te verhogen met 8.500. In totaal bedraagt de verliesvoorziening nu 9.900.

Hemmes
Het gebiedsontwikkelingsplan de Hemmes wordt toegelicht onder programma 3, wonen en ruimtelijke ontwikkeling

Pilotgebieden
Tenderprocedures
Het college heeft eind 2014 een besluit genomen over de aanpak en te hanteren kaders bij de pilotgebieden, te weten Rosariumgebied, Fortuinschool en Gasfabriekterrein, alle in Krommenie. Het college geeft ruimte om van de kaders af te wijken in ruil voor draagvlak in de buurt. In de eerste helft van 2015 vindt de openbare aanbesteding van de grondverkoop van de Fortuinschool plaats.

Inverdan West: De Eilanden.
Aan de westkant van het station is de aantrekkende werking van de woningmarkt merkbaar. Er is gestart met het uitgeven van de eerste vrije kavels van De Zaanse Eilanden.

Projecten met een strategische positie

Voltooien van Inverdan Centrum
Het centrumgebied is met de herinrichting van de Rozengracht en het Rustenburg nagenoeg afgerond. Een aandachtspunt voor het centrum is voldoende fietsparkeerplekken. Onderzoeksbureau Locatus heeft in het najaar van 2014 het aantal bezoekers geteld. Dit  aantal (174.700) laat een stijging zien ten opzichte van 2013.
Ook in 2014 is het programma Inverdan in de prijzen gevallen. Het nieuwe stadscentrum heeft op 13 november 2014 de Arie Keppler Prijs gewonnen in de categorie ruimtelijke ordening. De Arie Keppler Prijs is dé prijs voor ruimtelijke kwaliteit in Noord-Holland en wordt uitgereikt door WZNH.

Inverdan Knoop

In 2014 is het belang bevestigd van de identiteit en de kwaliteit die het programma Inverdan aan het centrum van Zaanstad heeft gegeven. Ook is de toegevoegde waarde van het cultuurcluster en de spooroverbouwing voor het gebied, waarmee de verbinding tussen Zaandam West en het nieuwe centrum wordt gerealiseerd, benadrukt. Er heeft een aanbesteding plaatsgevonden voor de winkels op de overbouwing van de Provinciale weg en eind 2014 is de bouw gestart. Eind 2014 is het Zaanse architectenbureau Nunc geselecteerd voor de spooroverbouwing inclusief de fietsenstalling. Voor het cultuurcluster wordt verwezen naar het Programma Cultuur.

Inverdan Stationsgebied West
Aan de westkant van het station is de aantrekkende werking van de woningmarkt merkbaar. Er is gestart met het uitgeven van de eerste vrije kavels van De Zaanse Eilanden. De verkopen  van de projecten Aubade, Zaans Goed en  blok 3 van de Zaanse Strip zijn positief verlopen. Planontwikkeling is onder andere gestart voor de locatie Cypres/Letterhout. Het voormalige stadskantoor is verkocht aan Deen, er komt een supermarkt met daarboven jongerenwoningen.

ZaanIJ
ZaanIJ heeft als kernvraagstuk om de braakliggende terreinen en leegstaande panden aan de Zaan en aan het IJ (Noordzeekanaal) nieuw leven in te blazen. Met het opnieuw betekenis geven aan die panden en plekken wil ZaanIJ in de komende decennia een bijdrage leveren aan de kwalitatieve- en kwantitatieve groei (30.000 woningen en 30.000 arbeidsplaatsen) van Zaanstad en aan die van de metropoolregio Amsterdam. ZaanIJ richt zich hierbij op een transformatie waarbij in ieder project de Zaanse dynamiek leidend is om in één gebied  levendigheid en sociale veiligheid na te streven door bedrijvigheid, recreatie en toerisme en woningbouw ruimtelijk door elkaar en dichtbij elkaar te houden. Hierdoor wordt een positieve bijdrage geleverd aan de (binnen)stedelijke vernieuwing en vindt een verbetering plaats van het vestigingsklimaat in Zaanstad.  Bij de uitvoering van de ZaanIJ-projecten worden vele (beleids)doelstellingen bediend en is duurzaamheid de rode draad omdat behoud van cultuur-historisch erfgoed, bevordering van het aandeel van groene energie of klimaatneutrale gebouwen en een onderscheidende en mooie vormgeving en inrichting bedoeld zijn om de ZaanIJ-projecten een duurzaam karakter te geven.

Een belangrijke voorwaarde voor  transformatie van delen van de ZaanIJ-oevers is een afname van de milieubelasting door de industrie. Het ZaanIJ-project Zaans Proeflokaal (ZPL) draagt bij aan minder milieuoverlast voor bewoners en bevordert een gezond leefklimaat en woningbouwontwikkeling: de stevige opgave is om de typisch Zaanse mix van wonen en werken toekomstbestendig te maken en de industrie in de stad te houden onder verbeterde milieucondities. In een open dialoog wordt door ZPL samen met de grote industriële bedrijven langs de Zaan (thans vier bedrijven in het gebied tussen de Rijksweg A8 en de Guisweg) toegewerkt naar het verenigen van de belangen.

IKEA
Het moederbestuur heeft aan alle IKEA-landen opgedragen om hun totale marktgebieden te onderzoeken op basis van economische ontwikkelingen, toekomstverwachtingen en de mogelijkheden van multichannel retailing (e-commerce en bijbehorende distributie). IKEA Nederland heeft de gemeente Zaanstad verzocht om de termijn van de goedkeuring door IKEA in de reeds gesloten anterieure overeenkomst te verlengen naar 1 mei 2015. Dit levert vertraging op in de mogelijke komst van IKEA naar Zaanstad.

Zaans Medisch Centrum (ZMC)
Het ZMC is in 2014 gestart met de bouw van het ziekenhuis. Het nieuwe ziekenhuis wordt eind 2016 geopend.

Nauerna
In 2014 is de wijzigingsovereenkomst Nauerna ondertekend. Voor Zaanstad is deze overeenkomst van belang vanwege de voortgang in het proces. Daarnaast is 2014 de verklaring van geen-bedenkingen die benodigd is voor het afgeven van de omgevingsvergunning door de raad afgegeven en is het nieuwe bestemmingsplan in ontwerp vastgesteld.

Voor de informatie over de ontwikkeling van de projecten wordt verwezen naar het MPG 15.1.  

Investeringen in maatschappelijke ontwikkeling worden zoveel mogelijk uitgevoerd door private ontwikkelaars

Toelichting:
In 2014 hebben twintig vastgoedtransacties plaatsgevonden voor een totale verkoopsom van
€ 4.580.000. Hierop worden de boekwaarden van de betreffende objecten voor de jaarcijfers nog in mindering gebracht. Opvallende transacties daarbij waren de verkoop van het voormalige Stadskantoor en het gekraakte pand aan de Botenmakersstraat.
Het stadskantoor wordt ontwikkeld als woongebouw voor starters op de woningmarkt met op de begane grond detailhandel (supermarkt). Dit was overeenkomstig de wens om op het stationsplein van Inverdan West meer levendigheid te organiseren en er een aantrekkelijk stationsplein van te maken.
De Botenmakersstraat is bijzonder omdat het na jaren gelukt is een koper te vinden die, ondanks het feit dat het pand gekraakt was, toch mogelijkheden zag om een haalbaar woningbouwplan te realiseren. De omgevingsvergunning is 1 oktober 2014 aangevraagd en het gebouw is op 28 november 2014 door de ME ontruimd.
Op de Gedempte Gracht zijn vier kiosken gerealiseerd en verhuurd. Tevens is inmiddels gestart met de voorbereiding van de bouw van de kiosken op het stationsplein naast het stadhuis.
De overige verkopen betroffen, naast enkele gebouwtjes met ondergrond, vooral groenstroken en erven.

Om de gemeentelijke vastgoedportefeuille onder de aandacht te brengen, is een website gemaakt waar objecten en ontwikkellocaties die de gemeente wenst af te stoten, te koop staan. (www.vastgoedinzaanstad.nl).

In 2014 hebben 94 omzettingen van het recht van erfpacht naar vol eigendom bij woningen plaatsgevonden. Daarnaast hebben drie omzettingen plaatsgevonden bij bedrijven. De totale verkoopsom van de erfpachtomzetting bedroeg € 2.147.000. Hierop worden de boekwaarden van de betreffende objecten voor de jaarcijfers nog in mindering gebracht.

De gemeente heeft de ontwikkelaar van de Spoorstrip gefaciliteerd door het aanbieden van de BKZ-erfpachtconstructie. Dit heeft ertoe geleid dat er een aanvang is gemaakt met de bouw van het project. Uiteindelijk is er door de kopers van de woningen geen gebruik gemaakt van deze constructie en zijn alle woningen in vol eigendom verkocht.

De ontwikkeling van de Bannehof wordt opgepakt, er is veel belangstelling voor Fortuinschoollocatie en Provily Slibkuil. Daarvoor zijn aanbestedingsprocedures gestart.

Exploitatie, beheer en onderhoud van de vastgoedportefeuille, met oog voor zowel financieel als maatschappelijk rendement

Toelichting:
Bij de begroting 2015-2018 is het onderhoudsbudget van het gemeentelijke vastgoed vanaf 2015 verhoogd met een jaarlijks bedrag (370), zodat dit structureel goed onderhouden kan worden.
Het jaarlijkse onderhoudsbudget is gebaseerd op een tienjaars gemiddelde, dat aansluit op het geactualiseerde Meerjarig onderhoudsplan (MJOP 14.2), waarin nu ook de benodigde onderhoudsbudgetten voor de Brandweerpanden en het Stadhuis op het juiste niveau zijn opgenomen.
Het saldo van het jaarlijks beschikbare budget wordt ten opzichte van de werkelijk gedane uitgaven aan onderhoud in dat jaar gedoteerd of onttrokken aan de voorziening Onderhoud Vastgoed.  
Gekoppeld aan de structurele verhoging van het reguliere onderhoudsbudget bij de begroting 2015-2018, heeft er bij de Najaarsrapportage 2014 een vrijval van 2,360 miljoen vanuit de voorziening Onderhoud Vastgoed kunnen plaatsvinden.